Çamur Önlemleri

    Kimyasal, biyolojik ve fiziksel bir ön arıtma tesisinde ekseriyetle kullanılan üç çeşit çamur önlemi mevcuttur, bunlar:

   -Çamur kurutma yatakları

    -Torba filtreler ve

    -Filtre preslerdir.

    Çamur önlemleri ön arıtma tesislerinin reaksiyon tankı çıkışlarının altında bulunur. (Bakınız: Şekil 1'de basit tasarımlı konik şeklindeki bir kimyasal ön arıtma tesisindeki çamur önleminin yeri)

Şekil 1- Çamur önleminin yeri

    Kimyasal arıtma işlemi akabindeki çökelme sonrası, reaksiyon tankı dibinde oluşan çökelti, çamur önlemi ile susuzlaştırılarak çamur keki elde edilir. Elde edilen çamur keki, çamur önlemi olarak yetkili bertaraf tesisine gönderilir. Arıtma tesislerindeki bu gibi çamur önlemlerinden maksat, çamur kekini susuzlaştırmaktır. Böylece çamur kekinin hem bertarafı daha az masraflı hale gelir (suyu alınan çamur keki daha hafiftir) hem de çamurdan sızması muhtemel endüstriyel atıksuların çevreye vereceği zararlar engellenmiş olur. https://www.endustriyelatiksu.net/2020/05/basit-bir-kimyasal-on-artma-tesisi-ve.html yazısında bahsedildiği gibi, çamur kekinden süzülen sular tekrar arıtılmak üzere dengeleme tankına gönderilir.

    Genellikle kullanılan bu üç tip çamur önlemine göz atacak olursak:

    1-Çamur kurutma yatakları: Aşağıdaki Şekil 2'ye göz atalım:

    Şekil 2- Çamur kurutma yatağı örneği

    A ile göterilen konik uçtaki vana açılarak çamur keki çamur kurutma yatağına akıtılır. Zamanla buradaki çamur keki kuruyup bertarafa hazır hale gelirken, süzülen sular da şekil-2'de gösterilen " dengeleme tankına akış" bağlantısı ile tekrar dengeleme tankına gönderilir. Zamanla çamur kurutma yatağında biriken çamur keki, elle ve/veya kürekle temizlenerek bertaraf tesisine gönderilir.

    2- Torba filtreler: Aşağıda Şekil-3'te görülen A ile işaretli vana açılarak, reaksiyon tankının dibinde, arıtma işlemi sonrasında birikmiş çökelti, başı metal bir halka ile tutturulmuş bir çuvala akıtılır. Buradaki çuval filtre görevi görür. Çuval içindeki çamur kekinin suyu süzülerek şekil-3'te görülen hat ile dengeleme tankına gider. Böylece çuval içerisinde kalan çamur keki susuzlaşarak bertaraf tesisine gönderilmeye hazır hale gelir.

Şekil 3- Torba filtre Örneği

    3- Filtre Presler : Çamur kurutma yatağı ve torba filtreler bu gibi kesikli kullanılan kimyasal, biyolojik ya da fiziksel ön arıtma tesisleri için yeterlidir. Fakat iş hazır beton imalat tesisleri gibi büyük tesislere gelince bu sistemler yetersiz kalır. Çünkü bu gibi işletmeler için devir daimli kullanılan su çok değerlidir. Hem su çok değerli olduğu için çamur keki içerisinde de olsa su kaybetmek istemezler, hem de Askıda Katı Madde yükleri çok fazla olduğundan çöktürme havuzlarından  (varsa silo tipi arıtma tesisleri ile birlikte) çok çamur meydana gelir ve bertaraf maliyetini artırır.  Bu gibi işletmeler hem çamur ağırlığını azaltmak hem de devir daimli kullandıkları suyu olabildiğince elde tutmak isterler. İşte bu gibi durumlar için sanayide filtre pres kullanılır. (Bakınız: Şekil-4)

Şekil-4 Filtre Pres Örneği

    Filtre presler pnömatik sıkıştırma aparatları ile çamur kekine basınç uygularlar. Kuvvetli basınç altında sıkıştırılan çamur keki, %100'e yakın oranlarda su kaybına uğrar. Sıkıştırma esnasında filtre presten süzülerek toplanan atıksular, diğer sistemlerde olduğu gibi tekrar dengelemede toplanır. Filtre presten çıkan çamur diğer sistemlere göre çok daha kuru ve hafiftir. Böylece hem devir daimli kullanım suyu sistemler için su tasarrufuna imkan sağlanmış hem de çamur kekinin  kilogram miktarı düşürülerek , bertaraf ücreti daha düşük tutulmuş olur.