Şahit Numune

( Görsel kaynak: http://tr.kangjia-bottles.net )

    Bu yazıda şahit numunenin ne olduğundan, nasıl alındığından ve şahit numune alımı esnasında takip edilen yoldan bahsedeceğim. Önceki yazılardan da anlaşılacağı üzere ön arıtma tesisi olan bir işletme, teknik personeller tarafından denetlenmekte ve numune alınarak deşarj limitleri kontrol altında tutulmaktadır. Müeyyideleri olan bu sürecin sonunda, deşarj limitleri sağlanmadığında firmalara, işletmelere, fabrikalara atık su arıtma bedeli tahakkuku ettirildiğinden bahsedilmişti. Çalışır vaziyetteki ön arıtma tesisinizden teknik personellere verdiğiniz arıtılmış atık su numunesinin iski deşarj limitlerini sağlayacağından eminsiniz; fakat numune sonuçlarından haberdar olduğunuzda vaziyetin hiç de sizin istediğiniz gibi olmadığını gördüğünüz zaman ne yapacaksınız? Bu gibi durumlarda işletmenin itirazlarına temel oluşturabilmesi amacıyla şahit numune alma işlemi bulunmaktadır. Yani "şahit numune", alınan numune sonuçlarına itiraz edilmesi halinde referans olarak kullanılacak bir numune alma işlemidir.

    

    Şahit numune alma işleminin tanımı İski AKDY Madde 3-(oo)'da şu şekilde yapılmaktadır: " Analiz sonuçlarına yapılabilecek itirazların çözümünde kullanılacak, esas numune ile eş zamanlı olarak alınarak aynı koruma şartları altında muhafaza edilerek ilgili Bakanlığın Çevre Referans Laboratuarı’na işletme sahibi nezaretinde götürülen ve analizi yapılan numunedir."

    

    Saha uygulamasında şahit numune alımı şu şekilde yapılır: Rutin kontrol ve denetimler esnasında alınan numune her zamanki gibi denetim ekibi ile iski laboratuvarına götürülürken, eş zamanlı olarak aynı şartlarda, aynı nitelikte ve koruma ( Sülfür gibi koruma ile alınan numune parametreleri için geçerlidir ) şartları altında bir numune daha alınır. Bu şahit numune denetim personelleri ile numuneyi veren firma personelleri ile birlikte, ilgili bakanlıktan (Çevre ve Şehircilik bakanlığı) akreditasyonunu almış bir Çevre Referans Laboratuvarına götürülerek teslim edilir. Bu teslim iski personelleri tarafından tutanakta belirtilir ve tutanaktaki şahit numune teslimi kısmı doldurulur. Kaç adet numune alındığı ve kaç adet şahit numunenin çevre laboratuvarına teslim edildiği not düşülür. Bu şekilde, işletme kendi numunesinin sonuçlarını farklı bir laboratuvara götürdüğü ve bu numune nakli sırasında işletmeye iski tarafından refakat edildiği için, işletme numune sonuçlarına itiraz edebilme hakkı kazanır. Bu gibi bir şahit numune sonucu eğer alınan numunenin sonuçları farklı çıkarsa ne gibi bir yol izleneceği AKDY'nde belirtilmemiştir. 

    

    Bakanlıkça yetkilendirilmiş çevre referans laboratuvarlarını il il  https://elab.cevre.gov.tr/LabSorgu/ adresinden sorgulayabilir ve iletişim bilgilerini öğrenebilirsiniz.